Het verhaal van: Louis Fraanje

Als 16 jarige jongen werd ik een keer door een kennis gevraagd om mee te komen kijken bij de pencak silat vereniging “Pukulan Pencak Silat – Setia Hati ANOMAN” in Zeist.

Geboren en getogen in Den Helder had ik als Indo wel een iets gehoord over pencak silat van mijn Indische en Molukse vrienden, maar ik kende het niet echt. Op mijn 15^e verhuisden wij naar Hilversum en ik de wijk “Kerkelanden” woonden ook veel Indischen en zo kwam het dat ik een keer met enkele kennissen meeging naar Zeist en ging kijken bij een pencak les van de heer Phefferkorn. Ik was onmiddellijk onder de indruk van zijn energieke manier van lesgeven, doorspekt met levenswijsheden en humor, en – aangezien hij en mijn vader elkaar kenden van Bandung – mocht ik me aansluiten.

Tijdens de lessen vertelde “oom Pheffie” – zoals iedereen hem noemde – de verhalen van vroeger. Zijn tijd in Nederlands Indië, de ontberingen tijdens de Japanse bezetting en over de rol van de Indische vrouwen gedurende de internering in- en buiten de kampen.

Veelal alleen zorgdragend voor de opvoeding en verzorging van kinderen hielden deze vrouwen stand, ondanks de vele ontberingen.

Toen “paatje” Phefferkorn vele jaren later in Nederland de vlag ontwierp voor de Indo’s in Nederland (de vlag die enigszins was gebaseerd op het logo van de Setia Hati Anoman), eerde hij de Indische vrouw door de afbeelding van de Melati bloem in de vlag op te nemen. De Melati bloem (Jasmijn bloem) is nu ook het symbool geworden van de Indië herdenking.

Paatje (of ‘oom’) Phefferkorn werd vanaf de jaren ’70 een graag geziene gast op de vele pasar malams en kumpulans door heel Nederland vanwege zijn demonstraties pencak silat. Tijdens die demonstraties wist paatje Phefferkorn het publiek ook te boeien – soms tot tranen toe, en niet alleen van het lachen – met zijn verhalen van de sterke Indische vrouwen tijdens de moeilijke jaren in vml. Nederlands Indië. De vlag met het embleem die hij te koop aanbood, staat in menig huis …., en niet alleen in Nederland, en ook zeker niet alleen bij de Indische gemeenschap.

Ikzelf was/ben zo gefascineerd door de Setia Hati ANOMAN, dat ik vanaf die eerste les in 1973 niet meer ben gestopt met de beoefening van die mooie vorm van zelfverdediging, de pencak silat. Vele decennia en reizen naar Indonesië later, ben ik nu de “technische” opvolger van paatje, en in die hoedanigheid houd ik me voornamelijk bezig met het zelfverdedigingsaspect (bela diri) van de Setia Hati ANOMAN. De andere aspecten van de Setia Hati ANOMAN worden wel getraind maar breng ik niet naar buiten en verzorg ik geen demonstraties.

In 2018 hoorde ik van een Stichting Indo Melati die aan paatje Phefferkorn toestemming had gevraagd om de naam en het embleem te mogen voeren. Een stichting die zich o.a. actief inzet voor het behoud van het Indische Culturele Erfgoed, maar – veel belangrijker nog – zich belangeloos opkomt voor welzijn en zorg voor de – al dan niet – Indische hulpbehoevende medemens.

Dit doen zij o.a. door het verzorgen van verassingsritjes op trikes en/of motoren…, en dat alles in een stoer uniform met het INDO-embleem prominent in zicht. En zo kwam het dat ik in contact kwam met deze stichting.

Verrast en blij met dit initiatief heb ik contact gezocht met de stichting en natuurlijk kon een ontmoeting niet uitblijven. En waar anders konden we afspreken op het adres van de verblijfplaats van paatje Phefferkorn – destijds woonachtig in een verzorgtehuis voor Indische en Molukse ouderen in Bussum. Ik ben zelf ook fervent motorrijder dus de “click” was er direct…, maar ik was vooral onder de indruk toen ik vernam wat voor een prachtig werk deze mannen en vrouwen doen voor de gemeenschap.

Het cultureel erfgoed van paatje Phefferkorn – momenteel 98 jaar oud en woonachtig te Ugchelen – bestaat uit de introductie en ontwikkeling de pencak silat “Setia Hati ANOMAN” in Nederland en de INDO-vlag met daarin de Melati, als symbool van de Indo/Indische vrouw – teken van kracht en saamhorigheid.

Louis Fraanje

Persaudaraan “Setia Hati ANOMAN”